دکتر مهران جوانبخت
مدیر عامل شرکت کیمیاگهر مهر
استاد دانشکده شیمی دانشگاه صنعتی امیر کبیر
شرکت کیمیاگهر مهر یک شرکت استارت آپی متولد سال ۱۳۹۸ است. محور اصلی فعالیت های این شرکت دانش بنیان توسعه فناوری ها و محصولات سبز پایه بوده که منجر به تولید و تجاری سازی ده ها محصول توسط فناوران این شرکت شده است. دکتر جوانبخت موسس شرکت متولد سال ۱۳۵۳ در فرخ شهر واقع در استان چهارمحال و بختیاری است. وی که هم اکنون استاد تمام دانشکده شیمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر است دلیل علاقمندی خود به شیمی را مربوط به معلمش می داند "در دبیرستان به رشته شیمی علاقمند شدم که مهمترین دلیل آن معلم شیمی من آقای دکتر شاهرخیان بود که خود شیفته شیمی بود و البته امروز هم از اساتید صاحب نام دانشگاه شریف است". این علاقه و انگیزه باعث شد تا دکتر جوانبخت در رشته شیمی ادامه تحصیل دهد، در سال ۱۳۷۵ با رتبه سوم کنکور وارد مقطع کارشناسی ارشد شیمی دانشگاه تهران شود و در سال ۱۳۸۶ زمانی که استادیار جوان دانشگاه بود در لیست ۱% برتر دانشمندان بین المللی قرار گیرد. دکتر جوانبخت اما علت تاسیس شرکت را این چنین می گوید "زمانی که نیمی از مسیر علمی خود را در دانشگاه طی کردم متوجه شدم که فاصله زیادی بین نیاز های کشور و پژوهش های ما وجود دارد. صنایع هم به روز نبوده و پژوهش را فانتزی می دیدند. من با تمام کم سوادی تجاری خود مصمم شدم که رویاهایم را در یک شرکت استارت آپ دنبال کنم". شرکت کیمیاگهر مهر در سال ۱۴۰۰ موفق شد اولین خط تولید صنعتی برخی از ضدعفونی کننده ها و پاک کننده های دوستدار محیط زیست (Eco-Friendly) را در ایران راه اندازی کند. این نسل جدید ضدعفونی کننده ها برپایه مواد گیاهی یا طبیعی بوده و بسیاری از آنها همزمان با اروپا و امریکا وارد بازار ایران شده است. با این که تقریبا نیمی از جمعیت ایران آلرژیک است ولی فروش آنها با چالش هایی همراه بوده است. دکتر جوانبخت در این باره می گوید "تمام تلاش من و همکاران در این چند سال روی تجهیز کارخانه، تولید و تنوع بخشی محصولات، نوآوری و کاهش هزینه ها متمرکز بوده است. برای پایدارسازی یک فرمولاسیون یک محصول بیش از ۲۰۰۰ آزمایش انجام شده است. فرایند اخذ مجوزهای سازمان های دولتی از جمله سازمان غذا و دارو هم نفسگیر است. بعد از همه این مراحل متوجه شدیم که تنها ۳۰ درصد مسیر را طی کرده ایم و ۷۰ درصد بقیه به بازاربانی و فروش بر می گردد". امروزه حدود ۱۰ درصد فروش محصولات صنایع بهداشتی در دنیا بر پایه مواد طبیعی و گیاهی است ولی در ایران این سهم بسیار ناچیز و زیر یک درصد است. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی۳۰ درصد آسم افراد و ۵ درصد سرطان کودکان به شوینده ها و ضدعفونی کننده های شیمیایی مربوط می شود. از طرفی روزانه هزاران تن شوینده های پایه نفتی مصرف و وارد آب های زیر زمینی می شود و مجدد در چرخه آب مصرفی قرار می گیرد. در ایران هنوز تاییدیه ای برای محصولات بهداشتی سبز پایه وجود ندارد و دولت هیچ برنامه ای در راستای فرهنگ سازی یا تولید و مصرف محصولات سبز پایه ندارد. اینها گوشه ای از پیچیدگی های موجود برای ورود این محصولات به بازار است که این شرکت با آن چالش دارد. یکی از محصولات با ارزش و انحصاری این شرکت هیپوکلروس اسید خالص است که ماده اولیه بسیاری از محصولات بهداشتی و دارویی است. هیپوکلروس اسید ماده طبیعی سیستم ایمنی بدن است و بسیار قوی است به نحوی که محلول ۰/۰۲ درصد آن صدها برایر از الکل ۷۰ درصد قوی تر است. هیپوکلروس اسید در سال ۲۰۲۰ برای بسیاری از مصارف بهداشتی و دارویی توسط سازمان بهداشت جهانی و FDA تایید شده است و بازار آن در سال ۲۰۲۲ به ۳۸۱ میلیون دلار رسیده است. خانم کفایی عضو هیات مدیره شرکت می گوید "ما تنها تولید کننده هیپوکلروس اسید خالص در خاورمیانه محسوب می شویم ولی می دانیم که ابتدای راه هستیم و برای شناسایی این محصولات در بازارهای داخلی و بین المللی راه طولانی در پیش داریم. امسال سعی داریم برخی از محصولات شرکت را وارد فروشگاه های زنجیره ای و داروخانه‌ها کنیم".
از دکتر جوانبخت می‌پرسم آیا از کارتان راضی هستید؟ "خدا را شکر من بیشتر از فضای پویای کار لذت می‌برم وگرنه شرکت هنوز به سوددهی نرسیده است. مهم این است که هنوز فکر می‌کنم با بضاعت خود بهترین کار را انجام می دهم. برخی مشتریان تماس می‌گیرند یا حضوری تشریف می آورند و بابت محصولات تشکر می کنند. به ما روحیه و انگیزه می دهند. همین برایمان کافی است".
|